Zasób budowlany w Europie odpowiada za 36% emisji gazów cieplarnianych i 40% zużycia energii. Wynika to z faktu, że około 35% budynków ma ponad 50 lat, prawie 75% z nich jest niewydajnych z perspektywy energetycznej, a jedynie od 0,4% do 1,2% zasobów mieszkaniowych jest modernizowanych. Sytuacja ta jest krytyczna, biorąc pod uwagę, że większość tych domów będzie nadal używana w 2050 roku. Konieczne jest podjęcie większych wysiłków w zakresie europejskiej polityki remontowej w celu zwiększenia kwot modernizacji energetycznej w budynkach mieszkalnych. W tym kontekście budownictwo jest niewątpliwie strategicznym sektorem do interwencji w celu spełnienia zobowiązań dotyczących redukcji emisji i zużycia energii. Ponadto intensywny charakter pracy w sektorze budowlanym oznacza, że remont budynków odgrywa kluczową rolę w ożywieniu gospodarczym Europy w okresie po pandemii COVID-19, szczególnie poprzez tworzenie miejsc pracy lokalnych.
Aby zwiększyć remont tego przestarzałego zasobu budowlanego, od 2002 roku Unia Europejska opracowała ramy prawne mające na celu promowanie procesów poprawy efektywności energetycznej budynków, w tym dyrektywę 2002/91/WE w sprawie wydajności energetycznej budynków, zaktualizowaną poprzez dyrektywę 2010/31/UE w sprawie wydajności energetycznej budynków (EPBD) oraz Dyrektywę w sprawie efektywności energetycznej 2012/27/UE, która ustaliła potrzebę opracowania przez każde państwo członkowskie strategii remontu budynków, poprzez konkretne działania, w celu osiągnięcia efektywnego, zdekarbonizowanego zasobu budynków przed rokiem 2050. Ponadto, w tym kontekście konieczności remontu zasobu budowlanego, dyrektywa 2018/844/UE proponuje wprowadzenie nowych instrumentów wsparcia, takich jak Paszporty Remontowe Budynków. W zakresie opracowywania zintegrowanego modelu zarządzania remontem, dyrektywa wskazuje, że państwa członkowskie powinny udostępnić odpowiednie, dostępne, transparentne mechanizmy doradcze dotyczące efektywności energetycznej remontów. W tym celu proponuje utworzenie lokalnej lub regionalnej sieci punktów jednolitego dostępu One Stop Shop (OSS), które zapewniają zintegrowane usługi i obejmują cały proces dla klienta, w tym dostarczanie informacji, wsparcie techniczne, organizację, wsparcie finansowe i monitorowanie oszczędności. Przede wszystkim dyrektywa sugeruje, że tego rodzaju usługi powinny promować większą liczbę projektów i generować bardziej solidne, niezawodne stowarzyszenia z lokalnymi podmiotami (dostawcy, instytucje finansowe i agencje energetyczne) dla ich rozwoju. Dlatego, z różnicami i różnymi modelami zarządzania i biznesowymi, punkty jednolitego dostępu pojawiły się na arenie międzynarodowej i w Europie w szczególności. W tej samej linii, co dyrektywy, UE promuje polityki, które pomagają stworzyć stabilne środowisko dla decyzji inwestycyjnych oraz pomagają konsumentom i firmom podejmować świadome decyzje w celu oszczędzania pieniędzy i energii.
W tym samym kontekście Europejski Zielony Ład określa remont energetyczny budynków publicznych i prywatnych jako istotne środki zapewniające osiągnięcie neutralności klimatycznej przez Europę do 2050 roku. W październiku 2020 roku Komisja Europejska przedstawiła strategię Fala Remontowa, której plan działania określa konkretne środki regulacyjne, finansowe i adaptacyjne w celu remontu budynków. Środki te obejmują takie aspekty jak wzmacnianie długoterminowych strategii remontowych w krajach Unii Europejskiej, budowę budynków o zerowej energii (ZEB), konsolidację certyfikatów wydajności energetycznej (EPC) oraz integrację w nowych budynkach mieszkalnych rozważań dotyczących zdrowia i dobrostanu, elektromobilności oraz inteligentnych technologii.
Zbiór europejskich przepisów łączy w sobie instrumenty obowiązkowe i informacyjne. Nakłada na państwa członkowskie obowiązek ustanowienia minimalnych wymagań dotyczących efektywności energetycznej budynków i ich instalacji, zarówno dla nowych, jak i istniejących budynków poddawanych remontowi. Państwa członkowskie muszą zadecydować o tych wymaganiach i zastosować odpowiednie metody obliczeniowe. W rezultacie państwa członkowskie UE wdrożyły różne modele transponowania przepisów EPBD. Niemniej jednak, pomimo podjętych wysiłków, przyjęcie rozległych remontów na szczeblu europejskim nadal jest bardzo ograniczone. Roczna stopa znaczących remontów w sektorze mieszkaniowym wynosi około 1% w Europie. Znaczące remonty można zdefiniować jako te, które redukują końcowe zapotrzebowanie na energię na ogrzewanie budynku o wartość między 50% a 80%.
Podobnie jak wszystkie środki służące osiągnięciu celów o charakterze ogólnym, instrumenty polityki publicznej są definiowane i stosowane przez rządy w celu osiągnięcia wspólnych celów. W obszarze remontów energetycznych skuteczna implementacja instrumentów, które finansowo zachęcają do kompleksowego remontu budynków, wymaga solidnego strukturalnego finansowania, na przykład. Tego rodzaju finansowanie często podlega niepewnościom, takim jak zmiany w polityce rządowej. Ponadto skuteczność jego stosowania, które często jest dobrowolne, zależy od aspektów, które są dalekie od instrumentalnych, takich jak entuzjazm i postawa zainteresowanych stron, w tym społeczeństwa, deweloperów budowlanych, profesjonalistów i użytkowników mieszkań i/lub budynków, w celu podjęcia koniecznych działań mających na celu odpowiedni remont zasobów mieszkaniowych.
W tym kontekście, pomimo wszystkich inicjatyw ze strony Europy i jej państw członkowskich, definicja i opracowanie polityk publicznych mających na celu poprawę efektywności energetycznej budynków oraz cel remontu zasobu budowlanego w celu dekarbonizacji jest bardzo trudny do osiągnięcia. Polityka publiczna napotyka wiele barier i przeszkód. Choć te bariery są znane i zostały zbadane, nie zawsze się na nie reaguje. W rezultacie większość zasobów budowlanych nie została poddana remontowi. Wśród innych czynników wielu właścicieli nie jest zainteresowanych poprawą efektywności energetycznej swoich mieszkań. Ta postawa jest spotęgowana przez brak wiedzy na temat środków prowadzących do usprawnień oraz korzyści, jakie one przynoszą. W tym samym kontekście braku wiedzy i dezinformacji gospodarstwa domowe mają niewielką świadomość zalet remontu energetycznego budynków, ponieważ brakuje informacji. Brakuje im wiedzy na temat implikacji certyfikacji energetycznej czy korzyści z remontu (jak komfort) oraz mają niewielką zdolność do wymiarowania remontów. Postrzeganie współkorzyści związanych z efektywnością energetyczną może się różnić w zależności od rodzaju gospodarstwa domowego. Ponadto gospodarstwa domowe mogą napotykać na trudności operacyjne i techniczne w rozpoczęciu procesów remontu. Przeszkody finansowe obejmują trudności w uzyskaniu finansowania i karanie w przyszłych oszczędnościach.
Ogólnie rzecz biorąc, tradycyjne rodziny nie mają wystarczających zasobów, aby zidentyfikować techników, którzy mogliby doradzić im w procesie poprawy efektywności energetycznej domów, analizować wykonalność proponowanych usprawnień w kontekście korzyści finansowych i komfortowych, uzyskać zewnętrzne finansowanie, zarządzać pomocą finansową, osiągnąć konsensus z innymi właścicielami, zrozumieć ramy prawne i zarządzać wymaganymi zezwoleniami, zlecać prace (zazwyczaj kilku wykonawcom), monitorować i kontrolować finansowo prace, zaakceptować prace, wdrożyć je oraz egzekwować gwarancje z odpowiednim określeniem odpowiedzialności w przypadku wystąpienia problemów. Te procesy wymagają również znacznego nakładu czasu. Wszystkie aspekty wymagane do podjęcia remontu są nieodłączne dla profesjonalnego zarządzania nieruchomościami. Rodziny nie są w stanie samodzielnie ich podjąć bez zewnętrznej pomocy. Niemniej jednak zakłada się, że mogłyby być samoorganizatorami remontu swoich mieszkań. Ostatnio, ze względu na wprowadzenie powszechnego obowiązku uzyskania certyfikatu wydajności energetycznej budynków, wiedza ogólna została poprawiona, nie tylko dotycząca korzyści, ale również w zakresie jej wdrożenia, technik i opcji.