W Polsce istnieje wiele programów wspierających ocieplenie domu. Są to Czyste Powietrze, ulga termomodernizacyjna, premia oraz grant termomodernizacyjne, a także Stop Smog i wiele mniejszych programów.
Najpopularniejszym z nich jest Czyste Powietrze, w którym można otrzymać nawet 100% dotacji! Wsparcie kierowane jest do właścicieli domów jednorodzinnych.
Dla budynków wielorodzinnych z kolei najlepszą opcją będzie premia termomodernizacyjna powiększona o grant termomodernizacyjny!
Czyste powietrze
Program Czyste Powietrze, to największy program dotacyjny w Polsce. Początkowo głównym celem programu była wymiana kopciuchów, co odwróciło niejako proces termomodernizacji do góry nogami. Wielokrotnie i wyraźnie zaznacza się, że ocieplenie wykonane po wymianie źródła ciepła spowoduje, że nowe urządzenie może być przewymiarowane. Jest to szczególnie ważne w przypadku pompy ciepła.
Program Czyste Powietrze, działa on od 19 września 2019. Od początku 2023 natomiast oferuje znacznie wyższe dofinansowania na ocieplenie oraz inne inwestycje. Koszty termomodernizacji budynku nie mają limitu kwotowego. Podana jest jedynie intensywność, czyli procentowy udział w poniesionych kosztach netto, które podlegają dofinansowaniu. Zmieniono także progi dochodowe, czyniąc je bardziej przystępnymi. Tak prezentują się maksymalne intensywności dotacji oraz progi dochodowe:
Podstawowy poziom dofinansowania:
- 50% – ocieplenie przegród budowlanych,
- roczny dochód wnioskodawcy poniżej 135 tys. zł.
Podwyższony poziom dofinansowania:
- 75% – ocieplenie przegród budowlanych,
- miesięczny dochód do 1 894 zł/os. w gospodarstwie wieloosobowym,
- miesięczny dochód do 2 651 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
Najwyższy poziom dofinansowania:
- 100% – ocieplenie przegród budowlanych,
- miesięczny dochód do 1 090 zł/os. w gospodarstwie wieloosobowym,
- miesięczny dochód do 1 526 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
Wniosek można złożyć na trzy sposoby. Po pierwsze na stronie gov.pl, w urzędzie gminy oraz w banku (lista banków).
Warto też pamiętać o tym, że w ramach programu Czyste Powietrze możliwe jest dofinansowanie audytu energetycznego w wysokości 100% kosztów kwalifikowanych (maksymalnie 1200 zł). Warunkiem jest jednak, aby w późniejszych pracach termomodernizacyjnych zrealizować zakres wskazany w audycie jako wymagający poprawy. W przeciwnym razie koszt audytu nie będzie podlegał dofinansowaniu. W przypadku kompleksowej termomodernizacji w ramach programu audyt energetyczny jest niezbędny.
Prefinansowanie w programie Czyste Powietrze+
Od 15 lipca 2022 działa prefinansowanie w ramach programu Czyste Powietrze. Właściciel domu, starając się o dopłatę do wymiany starego kotła lub pieca oraz ocieplenie domu otrzymuje pieniądze jeszcze przed rozpoczęciem termomodernizacji po podpisaniu odpowiedniej umowy z firmą wykonawczą. Uprawnieni do tej opcji są beneficjenci w podwyższonym i najwyższym poziomie dofinansowania.
Drugi wniosek w programie Czyste Powietrze
Od 2023 roku możemy także złożyć drugi wniosek w programie Czyste Powietrze, jeżeli już wcześniej skorzystaliśmy z programu. Z tej opcji można skorzystać, gdy otrzymaliśmy rozliczenie i wypłatę pierwszej dotacji. W ramach drugiego wniosku możemy starać się na dofinansowanie pozostałych inwestycji, czyli tych, których nie było w pierwszym wniosku. W tych dwóch przypadkach nie ma jednak różnic w ścieżce uzyskiwania dotacji. Ponadto możliwe jest wykonanie, na podstawie audytu energetycznego, zarówno częściowej, jak i kompleksowej termomodernizacji budynku.
Ulga termomodernizacyjna
Obowiązująca od 2019 ulga termomodernizacyjna pozwala na odliczenie od dochodów lub przychodów wydatków związanych z realizacją termomodernizacji. Może z niej skorzystać każdy właściciel lub współwłaściciel domu oddanego do użytku. Czas realizacji przedsięwzięcia wspartego ulgą nie może przekraczać 3 lat.
Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 tys. zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w budynkach, których jesteś właścicielem lub współwłaścicielem. Małżonkowie w ramach preferencji mogą odliczyć dwukrotność wspomnianej sumy, czyli 106 tys. zł. Wydatki poniesione na tego rodzaju przedsięwzięcia należy uwzględnić w rocznym rozliczeniu podatku PIT.
Ulgę możesz odliczyć, jeśli posiadasz fakturę wystawioną przez podatnika VAT. Podstawą do odliczenia może być również faktura zawierająca podatek od wartości dodanej wystawiona przez podmiot z państwa członkowskiego UE. Jest to duża zaleta tego mechanizmu, ponieważ konieczność posiadania faktury za materiały lub usługi sprawia, że obrót jest legalny.
Należy pamiętać też, że odliczeń dokonujesz w zeznaniu podatkowym PIT-36, PIT-36L, PIT- 37 lub PIT-28. Należy do niego dołączyć załącznik PIT/O, czyli informację o odliczeniach.
W ramach ulgi termomodernizacyjnej nie można odliczyć wydatków sfinansowanych ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej lub wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej lub zwróconych podatnikowi w jakiejkolwiek formie. To oznacza, że jeśli chcesz skorzystać zarówno z ulgi termomodernizacyjnej, jak i dotacji w programie Czyste Powietrze, musisz odjąć od wydatków kwotę uzyskaną z dotacji. Co więc możemy odliczyć w kontekście ocieplenia domu? Przede wszystkim materiały izolacyjne m.in.:
- styropian,
- wełna mineralna,
- pianka poliuretanowa PUR i PIR,
- izolacje celulozowe.
Dodatkowo odliczeniu podlegają usługi termomodernizacyjne. Jeżeli chodzi o ocieplenie domu, to można odliczyć koszty poniesione z tytułu wynajęcia firmy budowlanej, która przeprowadziła docieplenie przegród budynku.
Program TERMO
Podstawą prawną programu TERMO jest Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków.
Formy wsparcia:
- premia termomodernizacyjna z opcją grantu termomodernizacyjnego
- premia remontowa
- premia MZG z opcją grantu MZG
- grant OZE
- premia kompensacyjna
Źródłem finansowania premii są środki pochodzące z budżetu państwa, których dysponentem jest Minister Rozwoju i Technologii.
Granty są finansowane z budżetu środków europejskich lub ze środków Polskiego Funduszu Rozwoju.
Premia termomodernizacyjna
O dofinansowanie projektu w ramach premii termomodernizacyjnej, mogą się ubiegać właściciele lub zarządcy:
- budynków mieszkalnych
- budynków zbiorowego zamieszkania
- budynków użyteczności publicznej stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego służących do wykonywania przez nie zadań publicznych
- lokalnych sieci ciepłowniczych
- lokalnych źródeł ciepła
Adresaci programu
Z premii mogą korzystać inwestorzy bez względu na status prawny, z wyłączeniem jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, a więc np.:
- wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe
- jednostki samorządu terytorialnego
- towarzystwa budownictwa społecznego
- społeczne inicjatywy mieszkaniowe
- spółki prawa handlowego
- osoby fizyczne (w tym właściciele domów jednorodzinnych)
Przeznaczenie środków
Premia termomodernizacyjna przysługuje inwestorowi z tytułu realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i stanowi spłatę kredytu zaciągniętego przez inwestora – lista banków kredytujących. Przeznaczona jest dla inwestorów korzystających z kredytu (wsparcie nie dotyczy inwestorów realizujących przedsięwzięcie termomodernizacyjne wyłącznie z własnych środków).
Kwota kredytu stanowi co najmniej 50 proc. kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i wynosi nie mniej niż wysokość premii.
Wysokość dofinansowania
Wysokość premii termomodernizacyjnej wynosi:
- 26 proc. kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego
- 31 proc. łącznych kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego wraz z przedsięwzięciem OZE polegającym na zakupie, montażu, budowie albo modernizacji instalacji odnawialnego źródła energii (koszty instalacji OZE muszą stanowić przynajmniej 10 proc. łącznych kosztów termomodernizacji i instalacji OZE)
- dodatkowe wsparcie w wysokości 50 proc. kosztów wzmocnienia budynku wielkopłytowego – przy realizacji termomodernizacji budynków z tzw. „wielkiej płyty” wraz z ich wzmocnieniem
Jeśli inwestorowi będącemu właścicielem lub zarządcą budynku wielorodzinnego przyznano grant OZE (więcej informacji znajdziesz na stronie grantu OZE), wówczas wysokość premii termomodernizacyjnej stanowi 31 proc. kosztów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego (gdy wraz z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego zostanie wykonane przedsięwzięcie OZE).
Podwyższenie premii termomodernizacyjnej o grant termomodernizacyjny
Wysokość premii termomodernizacyjnej może zostać zwiększona z tytułu grantu termomodernizacyjnego – dodatkowego wsparcia w wysokości 10 proc. kosztów netto inwestycji przy głębokiej i kompleksowej termomodernizacji budynku wielorodzinnego.
Jeśli w budynku, który jest przedmiotem przedsięwzięcia termomodernizacyjnego znajdują się powierzchnie użytkowe służące celom innym niż mieszkalne lub wykonywaniu zadań publicznych przez organy administracji publicznej, wysokość premii termomodernizacyjnej stanowi iloczyn kwoty tej premii i wskaźnika udziału powierzchni użytkowej służącej celom mieszkalnym i wykonywaniu zadań publicznych przez organy administracji publicznej w powierzchni użytkowej budynku.
Grant termomodernizacyjny – grant na poprawę efektywności energetycznej budynku
Grant termomodernizacyjny stanowi 10 proc. kosztów inwestycji netto i zwiększa wsparcie na głęboką i kompleksową termomodernizację budynku wielorodzinnego.
Grant termomodernizacyjny:
- zwiększa premię termomodernizacyjną – przysługuje na spłatę części kredytu zaciągniętego na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,
- wyliczany jest w odniesieniu do kosztów netto przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,
- udzielany jako pomoc de mininis, jeśli inwestor prowadzi w tym budynku działalność gospodarczą.
Warunki uzyskania grantu termomodernizacyjnego:
- w wyniku przeprowadzonej termomodernizacji budynek będzie spełniał wymagania w zakresie izolacyjności cieplnej, oszczędności energii (z audytu energetycznego wynika spełnienie wymogów dotyczących wartości wskaźnika rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną (EP) lub wymagań izolacyjności cieplnej przegród oraz wyposażenia technicznego budynku)
- przysługuje, jeżeli przedsięwzięcie termomodernizacyjne nie wyrządza poważnych szkód dla celów środowiskowych oraz spełnia kryteria horyzontalne
Ważna informacja
Wniosek o przyznanie premii termomodernizacyjnej zwiększonej grantem termomodernizacyjnym można składać w banku kredytującym do 30 czerwca 2026 r. (opcja grantu do zaznaczenia we wniosku o przyznanie premii termomodernizacyjnej).
Premia remontowa
O dofinansowanie projektu w ramach premii remontowej, mogą się ubiegać właściciele lub zarządcy budynków wielorodzinnych, których użytkowanie rozpoczęto:
- co najmniej 40 lat przed dniem złożenia wniosku o premię remontową lub
- co najmniej 20 lat przed dniem złożenia wniosku o premię remontową do banku kredytującego oraz:
1. budynek ten należy do społecznej inicjatywy mieszkaniowej lub towarzystwa budownictwa społecznego
2. budynek ten został wybudowany przy wykorzystaniu kredytu udzielonego przez BGK na podstawie wniosków o kredyt złożonych do dnia 30 września 2009 r. lub przy wykorzystaniu finansowania zwrotnego w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 1995 r. o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa.
Adresaci programu
Z premii mogą korzystać inwestorzy bez względu na status prawny z wyłączeniem jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, a więc np.:
- wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe
- jednostki samorządu terytorialnego
- towarzystwa budownictwa społecznego
- społeczne inicjatywy mieszkaniowe
- spółki prawa handlowego
- osoby fizyczne
Wysokość dofinansowania i przeznaczenie środków
Wysokość premii remontowej wynosi 25 proc. kosztów przedsięwzięcia remontowego.
Premia remontowa przysługuje inwestorowi z tytułu realizacji przedsięwzięcia remontowego i stanowi spłatę kredytu zaciągniętego przez inwestora – lista banków kredytujących.
Przeznaczona jest dla inwestorów korzystających z kredytu (wsparcie nie dotyczy inwestorów realizujących przedsięwzięcie remontowe wyłącznie z własnych środków).
Kwota kredytu stanowi co najmniej 50 proc. kosztów przedsięwzięcia remontowego i wynosi nie mniej niż wysokość premii.
Premia udzielana jako pomoc de mininis, jeśli inwestor prowadzi w tym budynku działalność gospodarczą.
Jeśli w budynku będącym przedmiotem przedsięwzięcia remontowego znajdują się powierzchnie użytkowe służące celom innym niż mieszkalne lub wykonywaniu zadań publicznych przez organy administracji publicznej, wysokość premii remontowej stanowi iloczyn kwoty tej premii i wskaźnika udziału powierzchni użytkowej służącej celom mieszkalnym i wykonywaniu zadań publicznych przez organy administracji publicznej w powierzchni użytkowej budynku.
Premia MZG – premia na poprawę stanu technicznego mieszkaniowego zasobu gmin
O dofinansowanie projektu w ramach premii MZG mogą ubiegać się właściciele lub zarządcy budynków mieszkalnych, w których wszystkie lokale mieszkalne wchodzą w skład mieszkaniowego zasobu gminy.
Adresaci programu
Z premii może korzystać inwestor będący gminą lub spółką z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółką akcyjną, w której gmina albo gmina wraz z innymi gminami, powiatami lub Skarbem Państwa dysponują ponad 50 proc. głosów na zgromadzeniu wspólników lub na walnym zgromadzeniu.
Przeznaczenie środków
Premia MZG przysługuje inwestorowi z tytułu realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub remontowego w mieszkaniowym zasobie gminy na poprawę stanu technicznego tego zasobu. Premia MZG przeznaczona jest na sfinansowanie kosztów inwestycji.
Wysokość dofinansowania
Wysokość premii MZG wynosi 50 proc. kosztów przedsięwzięcia, jeżeli:
- przedmiotem przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub remontowego jest budynek mieszkalny, w którym wszystkie lokale mieszkalne wchodzą w skład mieszkaniowego zasobu gminy;
- budynek będący przedmiotem przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub remontowego znajduje się na obszarze, na którym obowiązują przepisy wydane na podstawie art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska;
- z audytu energetycznego lub remontowego wynika, że po zrealizowaniu tego przedsięwzięcia przegrody oraz wyposażenie techniczne budynku podlegające przebudowie będą spełniały wymagania minimalne dla budynków w zakresie oszczędności energii i izolacyjności cieplnej, określone w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.
Wysokość premii MZG wynosi 60 proc. kosztów przedsięwzięcia, jeżeli dodatkowo spełniony jest warunek:
- budynek będący przedmiotem przedsięwzięcia jest wpisany do rejestru zabytków lub znajduje się na obszarze wpisanym do rejestru zabytków lub
- przedsięwzięcie to stanowi przedsięwzięcie rewitalizacyjne opisane w gminnym programie rewitalizacji, zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 5 Ustawy z dnia 9 października 2005 r. o rewitalizacji
Nie stosuje się warunku dotyczącego wymagań minimalnych dla budynków w zakresie oszczędności energii i izolacyjności cieplnej, jeśli z audytu energetycznego lub remontowego wynika, że nie jest możliwe jego spełnienie.
Podwyższenie premii MZG o grant MZG
Jeśli spełniony zostanie dodatkowy warunek w zakresie źródła ciepła lub źródła energii w budynku, inwestorowi wraz z premią MZG przysługuje grant MZG na poprawę stanu technicznego mieszkaniowego zasobu gminy, stanowiący 30 proc. kosztów netto inwestycji.
Jeśli w budynku będącym przedmiotem przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub remontowego znajdują się powierzchnie użytkowe służące celom innym niż mieszkalne lub wykonywaniu zadań publicznych przez organy administracji publicznej, wysokość premii MZG stanowi iloczyn kwoty tej premii i wskaźnika udziału powierzchni użytkowej służącej celom mieszkalnym i wykonywaniu zadań publicznych przez organy administracji publicznej w powierzchni użytkowej budynku.
Warunki wnioskowania
Wniosek o przyznanie premii MZG wraz z dołączonym audytem energetycznym lub remontowym należy złożyć w BGK.
Dokumenty w wersji papierowej należy wysłać na adres tymczasowej siedziby banku.
Grant MZG – grant na poprawę stanu technicznego mieszkaniowego zasobu gminy
Grant MZG wynosi 30 proc. kosztów netto inwestycji i zwiększa wsparcie na poprawę stanu technicznego mieszkaniowego zasobu gminy.
Warunek w zakresie źródła ciepła lub źródła energii w budynku:
Grant MZG przysługuje inwestorowi wraz z premią MZG, gdy przed realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub remontowego lub w jej ramach w poddawanym temu przedsięwzięciu budynku:
- zostało wykonane przyłącze techniczne do scentralizowanego źródła ciepła lub
- nastąpiła całkowita zmiana źródeł energii na źródła odnawialne lub na energię wytwarzaną w wysokosprawnej kogeneracji lub
- nastąpiła całkowita zmiana źródeł ciepła na źródła spełniające standardy niskoemisyjne, z wyłączeniem kotłów na paliwo stałe
Grant MZG:
- zwiększa premię MZG
- wyliczany jest w odniesieniu do kosztów netto przedsięwzięcia termomodernizacyjnego lub remontowego
- przysługuje, jeżeli przedsięwzięcie termomodernizacyjne lub remontowe nie wyrządza poważnych szkód dla celów środowiskowych oraz spełnia kryteria horyzontalne
Ważna informacja
Wniosek o przyznanie premii MZG zwiększonej grantem MZG można składać w BGK do 30 czerwca 2026 r. (opcja grantu MZG do zaznaczenia we wniosku o przyznanie premii MZG).
Grant OZE
Grant OZE przysługuje inwestorowi realizującemu przedsięwzięcie polegające na zakupie, montażu, budowie lub modernizacji instalacji odnawialnego źródła energii – wynosi 50 proc. kosztów netto tego przedsięwzięcia.
Adresaci programu
O grant OZE może się ubiegać inwestor, który jest właścicielem lub zarządcą budynku wielorodzinnego.
Z grantu OZE mogą korzystać inwestorzy bez względu na status prawny, z wyłączeniem jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, a więc np.:
- wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe
- jednostki samorządu terytorialnego
- towarzystwa budownictwa społecznego
- społeczne inicjatywy mieszkaniowe
- spółki prawa handlowego
- osoby fizyczne
Przeznaczenie środków
Grant OZE przysługuje, jeśli:
- przedmiotem przedsięwzięcia jest:
- zakup, montaż lub budowa nowej instalacji odnawialnego źródła energii lub
- modernizacja instalacji odnawialnego źródła energii, w wyniku której zainstalowana moc instalacji wzrośnie o co najmniej 25 proc.
- instalacja odnawialnego źródła energii, której dotyczy przedsięwzięcie OZE będzie wytwarzała energię na potrzeby budynku będącego przedmiotem przedsięwzięcia
- przedsięwzięcie OZE nie zostało rozpoczęte
- przedsięwzięcie nie wyrządza poważnych szkód dla celów środowiskowych oraz spełnia kryteria horyzontalne
Grant OZE
- przeznaczony jest na refinansowanie kosztów inwestycji
- wyliczany jest w odniesieniu do kosztów netto przedsięwzięcia OZE
- udzielany jest jako pomoc de mininis, jeśli inwestor prowadzi w tym budynku działalność gospodarczą
Jeśli w budynku będącym przedmiotem przedsięwzięcia OZE znajdują się powierzchnie użytkowe służące celom innym niż mieszkalne lub wykonywaniu zadań publicznych przez organy administracji publicznej, wysokość grantu OZE stanowi iloczyn kwoty tego grantu i wskaźnika udziału powierzchni użytkowej służącej celom mieszkalnym i wykonywaniu zadań publicznych przez organy administracji publicznej w powierzchni użytkowej budynku.
Ważne informacje
Wniosek o przyznanie grantu OZE można składać w BGK do 30 czerwca 2026 r.
Do wniosku należy dołączyć:
- dokumentację projektową instalacji
- dokumenty potwierdzające umocowanie osób podpisujących wniosek do reprezentowania inwestora oraz wzór podpisu/ów złożonych na wniosku
Dokumenty w wersji papierowej należy wysłać na adres tymczasowej siedziby banku.
Premia Kompensacyjna
O dofinansowanie projektu w ramach premii kompensacyjnej, mogą się ubiegać właściciele budynków mieszkalnych oraz właściciele części budynków mieszkalnych, w których w okresie między 12 listopada 1994 roku a 25 kwietnia 2005 roku znajdowały się lokale kwaterunkowe.
Adresaci programu
Z premii może skorzystać osoba fizyczna, która jest właścicielem budynku mieszkalnego z co najmniej jednym lokalem kwaterunkowym albo właścicielem części budynku mieszkalnego i która była właścicielem tego budynku mieszkalnego albo tej części budynku także w dniu 25 kwietnia 2005 roku albo nabyła ten budynek albo tę część budynku w drodze spadkobrania od osoby będącej w tym dniu właścicielem.
W przypadku współwłasności budynku mieszkalnego albo części budynku mieszkalnego, do wniosku o premię kompensacyjną muszą przystąpić łącznie wszystkie uprawione osoby fizyczne.
Przeznaczenie środków
Premię kompensacyjną mogą otrzymać ww. osoby fizyczne, które realizują przedsięwzięcie remontowe lub remont budynku mieszkalnego.
Przysługuje inwestorom korzystającym ze środków własnych lub kredytu z premią remontową.
Wysokość dofinansowania
Wysokość premii kompensacyjnej jest równa iloczynowi wskaźnika kosztu przedsięwzięcia oraz kwoty wynoszącej 2 proc. wskaźnika przeliczeniowego za każdy 1 m2 powierzchni użytkowej lokalu kwaterunkowego za każdy rok, w którym obowiązywały w stosunku do tego lokalu ograniczenia dotyczące wysokości czynszu za najem, w okresie od 12 listopada 1994 roku do 25 kwietnia 2005 roku, a w przypadku nabycia budynku albo części budynku po 12 listopada 1994 roku w sposób inny niż w drodze spadkobrania — od dnia nabycia do dnia 25 kwietnia 2005 roku.