Inteligentne Strategie V4

South Poland Cleantech Cluster uczestniczy w nowo rozpoczętym projekcie wyszehradzkim wraz z partnerami – Czech Smart City Cluster, Slovak Smart City Cluster oraz Digitalis Jolet non-profit z Węgier. Projekt „Inteligentne Strategie V4” otrzymał wsparcie finansowe z Funduszu Wyszehradzkiego.

Celem projektu jest połączenie odpowiednich partnerów w danym obszarze strategii SMART oraz przygotowanie procedur klasyfikacji strategii SMART w krajach V4 w jeden kompleksowy portal bazy danych. Projekt oferuje partnerom V4 współpracę międzynarodową w zakresie ujednolicania strategii SMART z zasadami GreenDeal/SDG. Wizją jest wzmocnienie jedności i skuteczności we wdrażaniu strategii SMART we wszystkich krajach V4.
Więcej na temat projektu 

South Poland Cleantech Cluster

jest inicjatorem projektu krk UrbanHub.pl - hubu zrównoważonej urbanizacji w Środkowo- Wschodniej Europie
krk UrbanHub jest partnerem w konsorcjum miast europejskich urbanhub europe składającego się z BLOXHUB w Kopenhadze, KIRAHub w Helsinkach, Munich Urban Colab, FACTORY Hammerbrooklyn Hamburg, FAKTORY Berlin, Urban Resilience Hub Barcelona
 krk UrbanHub to krajowe i międzynarodowe miejsce spotkań, które angażuje ludzi w architekturę, design i zrównoważony rozwój miast. Odbywa się to poprzez wystawy, debaty, wydarzenia, rozwój biznesu i nowe partnerstwa.
krk UrbanHub to ekosystem do tworzenia miast przyszłości, a zarazem przestrzeń do dzielenia się pomysłami, umiejętnościami i strategią projektowania budynków i rozwoju miast w oparciu o podejście skoncentrowane na ludziach i wysokich standardach zrównoważonego rozwoju oraz społeczność oparta na członkostwie, łącząca rozwój miast, architekturę, design, projektowanie, budowę, gospodarkę w obiegu zamkniętym i cyfryzację.
zobacz więcej

South Poland Cleantech Cluster

SPCleantech jest współzałożycielem European Alliance for Cross-Industrial Circular Economy Investments (ICEI Alliance) składającego się z europejskich klastrów i uniwersytetów. W latach 2020-2021 odbyły się spotkania przygotowujące powołanie Europejskiego Sojuszu na rzecz Międzyprzemysłowych Inwestycji Gospodarki o Obiegu Zamkniętym, których gospodarzem było Centrum Gospodarki o Obiegu Zamkniętym w Digipolis, Kemi, Finlandia.

ICEI Alliance ma ambicje, aby uczynić Europę globalną platformą przemysłowej gospodarki o obiegu zamkniętym oraz przyspieszyć wdrażanie światowej klasy rozwiązań gospodarki o obiegu zamkniętym w przemyśle. Działa jako szereg kierowanych przez biznes projektów inwestycyjnych w ramach gospodarki o obiegu zamkniętym. Członkowie sojuszu wspierają firmy w strukturyzacji ich projektów inwestycyjnych, a także w dostępie do źródeł finansowania.
Więcej na temat ICEI Allience

Partnerami platformy „Biogospodarka i gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ)” są:

Partnerzy:

  • Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
    • Instytut Ekonomiczno Społeczny
  • Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie 
    • Katedra Technologii i Ekologii Wyrobów
    • Katedra Zarządzania
  • Uniwersytet Jagielloński
  • Urząd Marszałkowski
  • Klaster LifeScience, Kraków
  • BLOOM, Horizon 2020, Projekt unijny „Boosting European Citizens´ Knowledge and Awareness of Bio-Economy Research and Innovation”
  • SYMBI, Departament Polityki Regionalnej, Interreg Europe, Symbioza gospodarcza

Biogospodarka

Nasza obecna gospodarka jest gospodarką opartą na zasobach kopalnych. Jesteśmy zależni od oleju i gazu na potrzeby elektryczności, chłodzenia, ogrzewania, czy paliwa do transportu, jak również do produkcji materiałów i substancji chemicznych. Za to biogospodarka nie jest w żadnych stopniu zależna od zasobów kopalnych, opiera się ona na biomasie. Biogospodarka może być postrzegana szerzej, jako część zielonej (proekologicznej) gospodarki. Zielona gospodarka korzysta z biomasy, ale także wykorzystuje energię słoneczną i wiatr, obejmuje efektywne wykorzystywanie energii przez przemysł, wykorzystując zasoby, które wykraczają poza sferę produkcji biomasy i jej wykorzystania. Ściśle mówiąc, zasoby kopalne również składają się z biomasy, ale te powstawały w ciągu milionów lat, natomiast biomasa, podobnie jak rośliny czy drzewa, może być wytwarzana natychmiastowo. Istnieje kilka rodzajów biomasy, które mogą mieć korzystne zastosowanie w gospodarce opartej na biomasie.

Rodzajów biomasy jest bezliku:

Biomasa Przykłady
Rośliny uprawy (plony), trawa, drzewa, wodna biomasa
Produktów uboczne z uprawy pól Słoma, liście buraka
Produkty uboczne z procesów produkcyjnych Obierki ziemniaka, burak cukrowy
Odpady Biodegradowalne odpady komunalne, osady ściekowe, tłuszcz zwierzęcy oraz gnojowica

Obecnie, biomasa jest wykorzystywana w bardzo wielu gałęziach przemysłu. Biomasa jest, rzecz jasna, podstawą, jeśli chodzi o: żywność i pokarmy, a także wykorzystuje się biomasę w przyśle papierniczym czy budowlanym. Biomasa może być wykorzystywana w innych gałęziach przemysłu, oraz może służyć innym zastosowaniom. Biomasa może zastąpić olej w przemyśle farmaceutycznym, chemicznym, tworzyw sztucznych i jest już wykorzystywana do produkcji paliw, energii elektrycznej i ciepła.

W odróżnieniu od surowców kopalnych, biomasa jest odnawialnym źródłem energii. Rośliny, drzewa i wszystkie inne rodzaje biomasy nie zostaną uszczuplone, ponieważ mogą one rosnąć nieustannie. Jednak pomimo tego, że biomasa jest odnawialna, ilość jej w danym czasie nie jest nieograniczona. Jej produkcja jest uzależniona od zasobów, takich jak ziemia, minerały i woda, które są ograniczone w przyrodzie. Jeśli chcielibyśmy szybko zwiększyć zużycie biomasy, grunty wykorzystywane wcześniej w inny sposób, musiałyby zostać przeznaczone na produkcję biomasy. Mogło by się to odbyć kosztem produkcji żywności (a więc spowodować wzrost cen żywności) lub lasów tropikalnych (a tym samym doprowadzić do utraty różnorodności biologicznej).

W związku z tym, istnieją ograniczenia co do ilości biomasy, która może być wytwarzana w sposób zrównoważony. Jest niezwykle ważne, by korzystać z dostępnej biomasy w zrównoważony, najmądrzejszy z możliwych sposobów i zadbali o zwiększenie wydajność jej produkcji na dostępnych gruntach.

Gospodarka o obiegu zamkniętym

Polska chce być liderem w procesie transformacji do gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). Równolegle z pracami nad mapą drogową do GOZ w Ministerstwie Rozwoju, Ministerstwo Środowiska już przygotowuje program pilotażowy GOZ, który na początek obejmie 5 gmin wiejskich i miejsko-wiejskich – podkreśla Sławomir Mazurek, wiceminister środowiska.

Wiceminister Sławomir Mazurek przedstawił polskie priorytety w procesie transformacji do gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ). W szczególności podkreślił znaczenie wypracowania modelu GOZ dla terenów niezurbanizowanych.

– Polska chce być liderem tego procesu i równolegle z pracami nad mapą drogową do GOZ w Ministerstwie Rozwoju, Ministerstwo Środowiska już przygotowuje program pilotażowy GOZ, który na początek obejmie 5 gmin wiejskich i miejsko-wiejskich – powiedział Sławomir Mazurek.

Jak wyjaśnił, celem pilotażu, przy finansowym wsparciu NFOŚiGW, jest wypracowanie przez gminy dobrych praktyk w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym.

Minister Mazurek, wskazując na Strategię Odpowiedzialnego Rozwoju i Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2022, zaznaczył, że w Polsce już przyjęto dokumenty strategiczne uwzględniające przejście na model gospodarki o obiegu zamkniętym.

– W kwestii trwających na forum UE prac nad pakietem odpadowym, dostrzegając jego wszystkie zalety środowiskowe i gospodarcze, należy dążyć do przyjęcia rozwiązań realnych i wykonalnych. Trzeba mieć również na uwadze specyfikę każdego z państw członkowskich” – podkreślił Sławomir Mazurek.

Komisja Europejska zaprezentowała nowy pakiet dotyczący budowania gospodarki o obiegu zamkniętym.

Pakiet ma ułatwić europejskim przedsiębiorstwom i konsumentom przestawienie się na taki model gospodarki, w którym zasoby wykorzystuje się w bardziej zrównoważony sposób, a cykl życia produktów jest zamknięty dzięki zwiększeniu recyklingu i ponownego użycia.

Jak zapowiada Komisja Europejska, na tę transformację zostanie przekazane wsparcie finansowe pochodzące z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. Obejmie ono 650 mln euro z programu „Horyzont 2020” (program finansowy UE na rzecz badań naukowych i innowacji) oraz 5,5 mld euro z funduszy strukturalnych na gospodarowanie odpadami.

Do działań, które będzie realizować Komisja w trakcie obecnej kadencji, należą m.in. te na rzecz ograniczenia odpadów spożywczych o połowę do roku 2030. W komunikacie Komisji znalazły się również działania zmierzające do opracowania norm środowiskowych dla surowców wtórnych celem zwiększenia zaufania podmiotów gospodarczych na jednolitym rynku. Są tu też środki w ramach planu działań w zakresie Ekoprojektu na lata 2015–2017, którego celem jest zwiększanie efektywności energetycznej produktów, ich trwałości oraz możliwości naprawy i recyklingu.

W komunikacie wspomniano również o zmianie rozporządzenia w sprawie nawozów, tak by uznawanie nawozów organicznych i wytwarzanych z odpadów było łatwiejsze na jednolitym rynku. Mowa jest również o wspieraniu roli składników odżywczych zawartych w bioodpadach w poprawie jakości gleby. Dokument zawiera ponadto strategię dotyczącą tworzyw sztucznych w gospodarce o obiegu zamkniętym odnoszącą się do kwestii recyklingu, biodegradowalności i obecności substancji niebezpiecznych w tworzywach. Komunikat wspomina o zmniejszeniu ilości odpadów w środowisku morskim, ale bez podania konkretnych celów. Znajduje się tu również szereg działań na rzecz powtórnego wykorzystywania wody, w tym wniosek ustawodawczy w sprawie minimalnych wymogów dotyczących powtórnego wykorzystywania ścieków.

Prawnie wiążące cele

Opublikowany dziś pakiet zawiera też prawnie wiążące cele. Wśród zaproponowanych zmian legislacyjnych odnośnie odpadów jest np. wspólny dla wszystkich członków UE cel dotyczący recyklingu odpadów komunalnych na poziomie 65 proc. do roku 2030 czy też wiążący cel ograniczenia składowania odpadów komunalnych do maksymalnie 10 proc. do 2030 r. Znalazł się tu również, wyznaczony na ten sam rok, wspólny dla wszystkich krajów cel dotyczący recyklingu odpadów opakowaniowych na poziomie 75 proc. Zaproponowano też konkretne środki na rzecz promowania ponownego użycia i symbiozy przemysłowej, tj. przemiany produktu ubocznego jednej branży przemysłu w surowiec dla innej branży. Mowa jest tu również o tworzeniu zachęt gospodarczych dla producentów, aby wprowadzali na rynek bardziej ekologiczne produkty i wspierali programy odzysku i recyklingu.

– Dzięki zrewidowaniu obecnego sposobu produkcji, pracy i dokonywania zakupów, możemy stworzyć nowe możliwości – w tym możliwości zatrudnienia. Przyjęty dziś pakiet wyznacza kompleksowe ramy, które faktycznie umożliwiają wprowadzenie zmian oraz określa wiarygodny i ambitny plan gospodarowania odpadami w Europie wraz z działaniami wspierającymi, obejmującymi cały cykl życia produktów. Takie połączenie inteligentnych regulacji i inicjatyw na szczeblu UE ułatwi przedsiębiorstwom i konsumentom, a także władzom krajowym i lokalnym, uczestnictwo w tej transformacji – skomentował Frans Timmermans, pierwszy wiceprzewodniczący zespołu projektowego odpowiedzialny za zrównoważony rozwój.