Znacznie wzrośnie tempo renowacji budynków
Zawarto ostateczne porozumienie dotyczące unijnej dyrektywy budynkowej EPBD. Założeń do realizacji jest sporo, co oznacza w praktyce, że czeka nas rewolucja w budownictwie.
Dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (EPBD) wspiera działania na rzecz dekarbonizacji budynków w całej Unii Europejskiej. Dzieje się tak, ponieważ budynki odpowiadają za około 40% zużycia energii w UE, ponad połowę zużycia gazu w UE (głównie w procesie ogrzewania, chłodzenia i ciepłej wody użytkowej) oraz za 36% emisji gazów cieplarnianych związanych z energią. Obecnie około 35% budynków w UE ma ponad 50 lat, a prawie 75% zasobów budowlanych jest nieefektywnych energetycznie. Jednocześnie średni roczny wskaźnik renowacji energetycznej wynosi zaledwie około 1%.
16% najgorszych budynków do termomodernizacji w 7 lat
Zmieniona dyrektywa określa szereg środków, które pomogą rządom UE poprawić strukturalnie charakterystykę energetyczną budynków, ze szczególnym uwzględnieniem budynków o najgorszych parametrach.
- Każde państwo członkowskie przyjmie swój własny krajowy plan zmniejszenia średniego zużycia energii pierwotnej w budynkach mieszkalnych o 16% do 2030 r. i 20–22% do 2035 r., zapewniając wystarczającą elastyczność uwzględniającą uwarunkowania krajowe. Państwa członkowskie mają swobodę wyboru, które budynki będą celem kampanii i jakie środki zostaną podjęte
- Środki krajowe będą musiały zapewniać osiągnięcie co najmniej 55% zmniejszenia średniego zużycia energii pierwotnej poprzez renowację budynków o najgorszych wynikach
- W przypadku zasobów budynków niemieszkalnych zmienione przepisy wymagają ich stopniowej poprawy poprzez wprowadzenie minimalnych norm charakterystyki energetycznej. Doprowadzi to do renowacji 16% budynków o najgorszych wynikach do 2030 i 26% budynków o najgorszych wynikach do 2033
- Państwa członkowskie będą miały możliwość zwolnienia z tych obowiązków niektórych kategorii budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, w tym budynków historycznych lub domów wakacyjnych
- Udoskonalone świadectwa charakterystyki energetycznej (EPC) będą opierać się na wspólnym UE szablonie zawierającym wspólne kryteria, aby lepiej informować obywateli i ułatwiać podejmowanie decyzji finansowych w całej UE
- Aby zwalczać ubóstwo energetyczne i obniżyć rachunki za energię, środki finansowe będą musiały zachęcać do renowacji i jej towarzyszyć oraz być ukierunkowane w szczególności na klientów znajdujących się w trudnej sytuacji oraz budynki o najgorszych wynikach, w których mieszka większy odsetek gospodarstw domowych ubogich energetycznie
- Państwa członkowskie będą również musiały zapewnić lokatorom gwarancje, aby pomóc zaradzić ryzyku eksmisji gospodarstw domowych znajdujących się w trudnej sytuacji spowodowanej nieproporcjonalną podwyżką czynszu po remoncie
Nadchodzi fala renowacji
Zmieniona dyrektywa EPBD zawiera środki mające na celu poprawę zarówno strategicznego planowania renowacji, jak i narzędzia zapewniające, że takie renowacje zostaną przeprowadzone. Zgodnie z uzgodnionymi przepisami państwa członkowskie muszą ustanowić:
- krajowe plany renowacji budynków w celu określenia krajowej strategii dekarbonizacji zasobów budowlanych oraz sposobów usunięcia pozostałych barier, takich jak finansowanie, szkolenia i przyciąganie bardziej wykwalifikowanych pracowników
- krajowe programy paszportów na rzecz renowacji budynków, aby pomóc właścicielom budynków w przeprowadzaniu etapowych renowacji w kierunku budynków o zerowej emisji
- One Stopa Shop – punkty kompleksowej obsługi dla właścicieli domów, MŚP i wszystkich podmiotów w łańcuchu wartości renowacji, aby otrzymać dedykowane i niezależne wsparcie i wskazówki
Ponadto porozumienie pomoże UE w stopniowym wycofywaniu kotłów zasilanych paliwami kopalnymi. Od 1 stycznia 2025 nie będą możliwe dotacje na instalację kotłów wolnostojących zasilanych paliwami kopalnymi. Zmieniona dyrektywa wprowadza jasną podstawę prawną umożliwiającą państwom członkowskim ustalanie wymagań dla wytwornic ciepła w oparciu o emisję gazów cieplarnianych, rodzaj paliwa zużytej energii lub minimalny udział energii odnawialnej wykorzystywanej do ogrzewania. Państwa członkowskie będą również musiały określić szczegółowe środki dotyczące wycofywania paliw kopalnych w procesie ogrzewania i chłodzenia, aby do 2040 całkowicie wycofywać kotły zasilane paliwami kopalnymi.
Budynki zeroemisyjne – to będzie nowy standard budynku
Zmieniona dyrektywa sprawi, że budynki zeroemisyjne staną się nowym standardem dla nowych budynków. Zgodnie z umową wszystkie nowe budynki mieszkalne i niemieszkalne muszą charakteryzować się zerową emisją na miejscu z paliw kopalnych od dnia 1 stycznia 2028 w przypadku budynków publicznych i od 1 stycznia 2030 w przypadku wszystkich pozostałych nowych budynków, z możliwością specjalnych zwolnień.
Państwa członkowskie będą również musiały dopilnować, aby nowe budynki były przystosowane do zasilania energią słoneczną, co oznacza, że muszą nadawać się do umieszczenia na dachach instalacji fotowoltaicznych lub termicznych. Instalowanie instalacji fotowoltaicznych stanie się normą w nowych budynkach. W istniejących budynkach publicznych i niemieszkalnych konieczne będzie stopniowe instalowanie energii słonecznej, począwszy od 2027, o ile będzie to wykonalne pod względem technicznym, ekonomicznym i funkcjonalnym. Przepisy te wejdą w życie w różnym czasie, w zależności od rodzaju i wielkości budynku.